Voltijds secundair muziekonderwijs in Vlaanderen

1. Voltijds secundair muziekonderwijs in Vlaanderen -actuele situatie

In het besluit van de Vlaamse Regering houdende sommige maatregelen betreffende de modernisering van het secundair onderwijs dat ingaat op 1 september 2018 wordt het muziekonderwijs KSO (Kunst en Creatie) toegewezen aan volgende onderwijsinstellingen:

Gemeenschapsonderwijs:

Drie onderwijsinstellingen, met name:

• Laken (Brussel) : Kunsthumaniora Brussel;
• Antwerpen                : de! Kunsthumaniora - campus Harmonie;
• Evergem (Gent) : MUDA Instituut voor muziek en dans;

Gesubsidieerd vrij (katholiek) onderwijs:

Eveneens drie onderwijsinstellingen, met name:

• Turnhout : Heilig-Grafinstituut - afd. Patersstraat
• Hasselt:     Scholen Kindsheid Jesu (Middenschool & Humanio
• Leuven:    Lemmensinstituut Leuven

Provinciaal onderwijs:

            Eén onderwijsinstelling, met name in

• Hasselt: PIKOH Kunsthumaniora.

2. Ontbreken van voltijds KSO muziek in West-Vlaanderen - Brugge

In vier Vlaamse provincies en in Brussel krijgen onderwijsinstellingen dus toelating om in het KSO in dagonderwijs muziek in te richten. 

West-Vlaanderen valt hierbij uit de boot.

West-Vlaamse jongeren die voltijds KSO muziek willen volgen, moeten zich dus naar een andere provincie begeven. Als ze dat in het Vrij Onderwijs willen doen zijn ze verplicht  naar Leuven, Hasselt of Turnhout te gaan.

De dichtste onderwijsinstelling met dit aanbod is in Evergem in Oost-Vlaanderen. Vanuit West-Vlaanderen is dit niet evident te bereiken met het openbaar vervoer. Deze leerlingen zijn dus aangewezen op verblijf in een internaat. Op veertienjarige leeftijd schrikt dat veel ouders af.

Gevolg hiervan is dat veel potentiële kandidaat - leerlingen niet starten met deze opleiding op jonge leeftijd en dat aspirant muziekstudenten uit West-Vlaanderen dan ook meestal niet onmiddellijk slagen voor de toelatingsproeven voor de hogere conservatoria. Dit wegens een gebrekkige vooropleiding. Met enkele uren muziekonderwijs in het deeltijds muziekonderwijs geraak je er niet. Concreet betekent dit dat ze één of twee voorbereidende jaren moeten volgen in Evergem of in Leuven. Hun studietraject wordt dus met één of twee jaar verlengd hoofdzakelijk te wijten aan het ontbreken van een adequaat voorbereidingstraject in de eigen omgeving.

3. Brugge – muziekstad met traditie

Gemeenteraadslid Martine Bruggeman: ‘De verbondenheid van Brugge met muziek dateert reeds van in de Middeleeuwen. De alomgekende Vlaamse primitieven verdienen alle waardering, maar de Brugse polyfonisten (waaronder de vooruitstrevende Jacob Obrecht) stonden zeker zo hoog aangeschreven. Nooit heeft de muziek in Brugge een grotere uitstraling gekend als in de 15de en 16de eeuw. 

De Brugse muziekwereld had ook vooruitstrevende ideeën. De eerst gekende beiaardier die voor zijn werk gehonoreerd werd, woonde in Brugge. De eerste openbare concerten in een binnenruimte waarbij de muziek geen andere functie had dan het publiek te boeien, waren er vanaf 1483 te horen. De hedendaagse concertpraktijk heeft Brugse roots.

Ook in de volgende eeuwen was de muziek niet weg te denken uit het Brugse culturele leven. Bruggeling Frans Neyts stichtte al in 1756 de eerste Vlaamse Opera. Verscheidene 19de- en 20ste-eeuwse Brugse componisten laten zien dat de muziekgeschiedenis in Brugge nog lang niet was uitgeschreven. Een bekende figuur in Brugge is conservatoriumdirecteur Baron Joseph Ryelandt naar wie ook een concertzaal genoemd is.

Vandaag is Brugge nog evenzeer in de ban van de muziek. Het huisorkest van het Concertgebouw, het Brugs symfonieorkest Anima Eterna, huisorkest van het Concertgebouw, het Brugs symfonieorkest Anima Eterna, huisorkest van het Concertgebouw, heeft zijn intrek genomen in de stad. Brugge organiseert talrijke muziekfestivals die veel bijval kennen, denken we maar aan Iedereen klassiek, aan de Bach-academie, Airbag, Cactusfestival, te veel om op te noemen. Hedendaagse muziek komt aan bod in de vele concerten en evenementen die Brugge rijk is. Gerenommeerde componisten en musici verwijlen maar al te graag in de stad. Jazz, pop & rock, wereldmuziek, maar ook de gloednieuwe muzikale trends zijn in Brugge te beluisteren en vooral te beleven.’

4. Voorstel

In het verleden werden reeds schuchtere pogingen ondernomen om deze vorm van kunstonderwijs naar Brugge te halen.

Gemeenteraadslid Paul Desender: ‘Om een einde te maken aan deze anomalie en discriminatie van de West-Vlaamse jongeren inzake aanbod van voltijds secundair muziekonderwijs, zullen we als Brugse N-VA de diverse betrokken scholengemeenschappen in Brugge samenbrengen om te komen tot een gezamenlijk initiatief.

De Brugse N-VA wil hierbij geen keuze maken tussen het vrij onderwijs, gemeenschapsonderwijs en het stedelijk onderwijs. Laatstgenoemde organiseert  in Brugge deeltijds muziekonderwijs in het Stedelijk Conservatorium in de Sint-Jacbsstraat.’

Wanneer dit initiatief vorm heeft gekregen, zal N-VA Brugge bij Vlaamse Regering aandringen om in een aanvulling te voorzien aan het besluit van de Vlaamse regering zodat jongeren ook in Brugge, hoofdstad van West-Vlaanderen en stad met een grote uitstraling op vlak van muziek, voltijds kunst secundair onderwijs muziek kunnen volgen. Zo kan de doorstroming naar het hoger onderwijs gemakkelijker gestuurd worden.

Lijsttrekker Pol Van Den Driessche: ‘Als locatie kan gekozen worden voor de talloze prachtige gebouwen in de Brugse binnenstad. We denken hierbij aan het Groot Seminarie en waarom niet aan de gebouwen van het Engels klooster waar in het verleden reeds onderwijs werd verstrekt. Alles in overleg met de betrokkenen uiteraard. 

Brugge profileert zich meer en meer als een aantrekkelijke studentenstad. Met deze programmatie zou tegemoet worden gekomen aan de gerechtvaardigde vraag van leerlingen die zich vanaf het secundair onderwijs  willen specialiseren in een opleiding muziek.’