Interpellatie Geert Van Tieghem: Punt 2 : agenda gemeenteraad 26/11/2013 : Meerjarenplan 2014-2019 – budget 2014

Punt 2 : agenda gemeenteraad 26/11/2013 : Meerjarenplan 2014-2019 – budget 2014

Vooreerst wensen wij vanuit N-VA de heer schepen Laloo, de financieel beheerder mevr.  Brouckaert en het volledige financiële team van de stad, 35 man of vrouw rijk, te danken voor de bijzondere inspanningen die geleverd werden in het kader van de opmaak van het meerjarenplan 2014-2019, het budget 2014 en de nakende implementatie in Brugge van de Beleids- en Beheerscyclus.  De afgeleverde rapporten hebben ons wel een paar slapeloze nachten bezorgd, maar zijn ontegensprekelijk van een zeer hoge kwaliteit.  Een oprechte dank aan allen voor het geleverde werk !

De diverse stukken hebben we natuurlijk met onze financiële en kritische argusogen inhoudelijk geanalyseerd.  Vanaf 1/1/2014 moet ook Brugge de beleids- en beheerscyclus (BBC) toepassen, een gloednieuw systeem voor de planning, budgetopmaak, boekhouding, beleidsvoering en rapportering.  Het beleidsmatige en het financiële luik vormen vanaf 2014 – ook in Brugge – één geheel.   Voor onze stad is de verplichte komst van de BBC eigenlijk een zeer welgekomen gegeven, laten we het een vroegtijdig Sinterklaasgeschenk noemen.  Ie dere stad of gemeente moet immers kunnen aantonen dat ze financieel gezond is en blijft.  Dit is zo als volgende 2 voorwaarden cumulatief vervuld zijn :

·        Het resultaat op kasbasis moet per financieel boekjaar groter zijn of gelijk aan nul

·        De autofinancieringsmarge van het laatste financiële boekjaar van het meerjarenplan (2019) moet groter of gelijk zijn aan nul.  De autofinancieringsmarge geeft aan of een bestuur structureel in staat is de gevolgen van de aangegane leningen te dragen en hoeveel nieuwe investeringen of bijkomende leninglasten mogelijk zijn.

Welnu, als we de effectieve cijfers van 2012 en het meest recente budget anno 2013 onder de loep nemen, dan voldeed Brugge niet aan de tweede voorwaarde.   In 2012 b.v. hadden we een negatief exploitatieresultaat van 2,4 miljoen €.  Tellen we daar de periodieke leningsuitgaven bij (11,4 miljoen €), dan strandden we in 2012 op een autofinancieringsmarge van MIN 13,8 miljoen €, wat dus wettelijk niet meer kan …. vanaf 2014.  Ook in 2013 vertoont het laatst gekende budget een BLOEDRODE autofinancieringsmarge van rond de 10 miljoen €.   M.a.w. een Copernicaanse wending was een financiële conditio sine qua non voor onze stad ! De komst van het BBC-verhaal bestempelen we dan ook als  een godsgeschenk, wil onze stad niet de zwartepiet krijgen en ons financieel draagvlak verder ondermijnen …

Voorts wensen wij een belangrijke opmerking te maken m.b.t. de leidraad die ons werd gegeven bij de bespreking vandaag  van het meerjarenplan.  Straks worden in een tweede ronde enkel de 17 prioritaire beleidsdoelstellingen van het meerjarenplan, punt per punt, besproken.  Het overige beleid staat niet op de agenda.     Een berekening m.b.t. het jaar 2014 b.v. leert ons dat slechts 36 miljoen € van onze uitgaven (278 miljoen €) betrekking heeft op de prioritaire doelstellingen, zijnde 13 %.  Wat de ontvangsten van b.v. 2014 betreft, gaat het over slechts 19 miljoen € van de 260 miljoen, zijnde amper 7 %.    Het lijkt ons echter essentieel om in een bespreking van het meerjarenplan ook het overige of recurrente beleid aan bod te laten komen, gelet op de zeer belangrijke, financiële impact  (ongeveer 90 %)  op de stadsrekening.

Wat leren we nu uit de wettelijke rapporten van het meerjarenplan 2014 - 2019 ?  Ik beperk mij in deze vooral tot de financiële aspecten van het verhaal, gelet op het feit dat straks een aantal inhoudelijke ingrediënten aan bod zullen komen :

·        De ontvangsten uit de exploitatie overstijgen ieder jaar de uitgaven uit de exploitatie.  Goed zo, want dit is alvast één essentiële voorwaarde om tot een positieve autofinancieringsmarge te komen.   In 2014 zouden de ontvangsten met 5 miljoen € moeten stijgen, tot 237 miljoen €; de uitgaven zouden – voor het eerst in jaren, jawel – dalen met 10 miljoen €, tot 222 miljoen €.     Ongezien in Brugge de voorbije jaren,    ….   maar BBC is nu eenmaal een stringent verhaal, een verhaal van financiële verantwoordelijkheid, van begrotingsdiscipline … !  We stellen ons echter zeer de vraag of de voorliggende budgetoefening geen fictie is, ook al beantwoordt het meerjarenplan formeel aan de spelregels van het financieel evenwicht …  Immers de ontvangsten zouden in 2019 moeten doorstijgen tot 274 miljoen €, zijnde een stijging met meer dan 15 %.  De uitgaven daarentegen zou slechts stijgen in 2019  tot 249 miljoen €, zijnde een stijging met 11 %.   We denken dat de cijfers te rooskleurig worden voorgesteld …  De inkomsten van de stad uit subsidies (Gemeentefonds, Stedenfonds en toelagen voor het onderwijzend personeel) zouden volgens de voorliggende budgettering stijgen van 110 miljoen € in 2014 tot 140 miljoen € in 2019  (+ 27 % of 30 miljoen € !).  Men rekent hier dus eigenlijk alleen op extra inkomsten uit subsidies, lees overheidsgeld, dus lastens de belastingbetaler.  Deze inkomstenraming is o.i. zwaar overschat en derhalve irrealistisch …  Welke garanties hebben we in Brugge dat  we op deze aanzienlijke verhoging van subsidiëring kunnen (blijven) rekenen, gelet op de komende besparingen ook bij hogere overheden ? In april 2013 luidden de schepenen van Financiën van de dertien Vlaamse centrumsteden de noodklok over de evolutie van de stadsfinanciën.     Immers, mogen we ook opmerken dat de effectieve realisatiepercentages aan ontvangstenzijde in Brugge van de voorbije jaren 2011-2012 slechts 94 à 95 % betroffen …  ? En dat de effectieve uitgaven in dezelfde periode steeds de gebudgetteerde uitgaven overtroffen.    Als deze percentages bestendigd worden, dan zitten we jaarlijks met een deficit van minstens 13 miljoen € …  Wat dan ? 

·        Het budgettaire resultaat boekjaar (exploitatieopbrengsten min investeringen plus/min financiële uitgaven/ontvangsten) is tot 2017 zwaar negatief.  In 2014 b.v. wordt een negatief budgettair resultaat voorzien van 18 miljoen €.   Zonder de verkoop van een aantal eigendommen zou dit zelfs op een deficit van 22 miljoen € komen.  Gelukkig beschikt Brugge nog over een aanzienlijke spaarpot – vandaag – van 102 miljoen €, wat er elk jaar opnieuw voor zorgt dat ons resultaat op kasbasis positief is … zoals opgelegd door BBC.  Het beleid dat men voert, doet onze Brugse spaarpot van 102 miljoen € wel dalen naar 66 miljoen € op het einde van de legislatuur in 2018, op een tijdspanne van amper 5 jaar. (min 36 miljoen €) Vermeldenswaard is dan nog dat we in datzelfde lustrum voor 36 miljoen €  aan gebouwen en terreinen verkocht zullen of moeten hebben …   Is dit niet onrustwekkend, dan wel een bewuste beleidskeuze, vragen we ons af ?  Continueren we nog tweemaal een dergelijk links beleid, …  dan is het geld gewoon op … incluis uw “Toekomstfonds Brugge voor investeringen” !  Wat dan ?

·        De openstaande stadsschuld stijgt terug  - na jaren van daling – van 94 miljoen € naar 129 miljoen €.  (35 miljoen €)  In 2017 - 2019 gaat men terug 23 miljoen € lenen per jaar (i.p.v. 11 miljoen € per jaar in 2014- 2016)  Gaat het niet terug de verkeerde kant op ? 

·        Het beperken van de vervanging van gepensioneerd personeel en de afbouw van het personeelsbestand op natuurlijke basis met 178 voltijds equivalenten zijn ons inziens goede en noodzakelijke beleidskeuzes, die op termijn een besparing kunnen opleveren van 13 miljoen € op jaarbasis.   U weet dat de netto personeelskost per inwoner in een tijdspanne van 5 jaar met 28 % gestegen is, wat onhoudbaar is.  De uitdaging in deze zal zijn om de dienstverlening aan onze bevolking op peil te houden.  Met een goed, modern en efficiënt personeelsbeleid moet dat vast en zeker lukken.

·        De aanvullende personenbelastingen en de opcentiemen op de onroerende voorheffing blijven behouden op respectievelijk 6,9 % en 1600.  Vanuit N-VA vinden we dat wijs en   noodzakelijk.    Alleen kunnen we maar hopen dat het stadsbestuur in deze ook woord zal houden…  De belastingdruk is al nergens zo hoog als in België …  en we kunnen alleen maar hopen dat Brugge het verhaal niet nog erger maakt.                                      

·        Opvallend is terug de bijzondere stijging van de toelage aan het OCMW.    Deze stijgt in vgl. met 2013 met 2,5 miljoen €  (+ 10 %) …  De voorliggende cijfers leren ons dat tussen 2007 en 2019 de OCMW-stadsbijdrage bijna verdubbeld zal zijn …  (van 17 miljoen € naar 33 miljoen € - de cijfers vanaf 2015 zijn dan nog louter indicatief … ). We stellen ons daar vragen bij … ook al kennen we intussen de argumenten van het college. Het OCMW heeft een zeer belangrijke maatschappelijke opdracht voor de zwakkeren in onze maatschappij, die we vanuit N-VA volmondig onderschrijven,   maar we hopen dat er ernstig werk wordt gemaakt van een echte activerings- en responsabiliseringspolitiek. Het OCMW-beleid moet de middelen focussen op wie ze echt nodig heeft.   De samenwerking en toenadering tussen stad en OCMW moet dringend op kruissnelheid komen en kan ook leiden tot heuse kostenbesparingen.  De stedelijke organisatie, incluis het OCMW, moet efficiënter gemaakt worden d.m.v. een optimaal organisatiemanagement en procesoptimalisatie.   Het is onze plicht om kritisch na te denken over bepaalde (soms vastgeroeste) structuren of bepaalde processen.  (de recente studie van adviesbureau Möbius m.b.t. het facturatieproces is daar trouwens een sprekend voorbeeld van)

·        Opvallend is immers ook dat o.i. zeer belangrijke beleidsvelden veel minder genereus financieel bedeeld worden.    Denken we maar aan lokale economie, werkgelegenheid en toerisme, die eigenlijk terug in de kou blijven staan, wat wij fout vinden.  Brugge mag en moet bedrijfsvriendelijker worden, net als onze federale overheid trouwens …

Tot slot wensen wij graag maandelijks op de hoogte gehouden te worden van de financiële evolutie van het meerjarenplan.  Op onze blijkbaar moeilijke, maar meer dan terechte vraag, tijdens de gemeenteraadszitting van 22 oktober jl., of onze stadsrekening op datum van 30/9/2013 dan wel op de juiste financiële koers zit of zat,  kon geen antwoord gegeven worden.  Dit betreuren wij niet alleen, maar verontrust ons des te meer.     Op datum van 30/9/2013, dus na drie kwart van een kalenderjaar, werden immers al 73 % of bijna drie vierde van de gewone uitgaven vastgelegd, in schril contrast met de 53 % of net iets meer dan de helft aan gewone ontvangsten …    Een discrepantie van 45 miljoen € …  En nu maar hopen maar dat het goed komt …   In het komende BBC-tijdperk zal uit een ander vaatje moeten getapt worden.     Vanuit N-VA wensen wij dan ook dat de financiële evolutie van de stadsrekening  als een vast punt op de gemeenteraad geagendeerd wordt.   Wij verwachten dat vanaf 2014 het stadsbestuur – als een goede huisvader -- start met een effectieve, maandelijkse budgetopvolging, ondersteund door een performante ICT-tool,  in toepassing van het BBC-verhaal, zodat deze toch wel zeer belangrijke informatie duidelijk en transparant kan gecommuniceerd worden naar de gemeenteraad en aldus naar onze Brugse bevolking. 

Wij danken u.